Domates ve Terrabora
Domatesin Toprak Yapısı
Domates toprak bakımından fazla seçici değildir. Kumlu topraklardan hafif killi topraklara kadar hemen her
torak tipinde yetişir. Derin, geçirgen, su tutma özelliği iyi, humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları
sever. Erkencilik istendiği zaman kumlu tınlı topraklar uygundur. Toprak pH’sı 5,5-7,0 arasında, tuzsuz-az tuzlu
(2,3 mS’dan az) olan topraklarda iyi yetişir. Toprakta pH=5,5’un altında ise dekara 200-500 kg kireç verilmeli,
pH=7,0’nin üzerinde ise her yıl dekara 30-50 kg toz kükürt verilmelidir.
Domates’te Gübreleme
Ülkemizde domates açık tarlada oturak (bodur) ve sırık (askıya alınmış), örtü altında ise sera veya yüksek tünel
şeklinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. İklim şartlarına göre bazı bölgelerde yılın her mevsiminde örtü altında,
ilkbahar ile sonbahar arasında ise açık tarla koşullarında yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Domates Hastalık ve Zararlıları Üzerinde Terrabora Etkisi
Bakteriyel Hastalıklar ve Terrabora Etkisi
Bakteriyel Kanser ve Solgunluk Hastalığı (Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis)
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Domates bitkileri çiçek devresine yaklaştığında alt yapraklardan itibaren solma başlar ve zamanla yukarı doğru ilerler. Bu
solgunluğun bitkinin tek tarafında görülmesi ve solan yaprakların zamanla kuruması hastalığın tipik belirtisidir.
• Solgunluk belirtisi gösteren bitki ortadan ikiye kesildiğinde iletim demetleri boyunca ince sarı, açık kahverengi renk değişikliği
görülür.
• Meyvelerde ise ortası açık kahverengi, çevresi beyaz haleli ve kuş gözü olarak tanımlanan lekeler oluşur.
Domates Bakteriyel Leke Hastalığı
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Yapraklarda ilk belirtiler küçük, şekilsiz, yağlımsı lekeler şeklindedir. İlerleyen dönemlerde lekelerin birleşmesiyle tüm yaprak
kurur.
• Yaprak sapı, sap ve meyve sapında yaprak belirtilerine benzer yağlı görünüşte lekeler oluşur.
• Meyvelerde ise başlangıçta küçük, zamanla büyüyen, hafifçe çukur, ortası çatlayan lekeler oluşur ve zamanla bu lekeler meyveyi
tümden çürütebilir.
Domates Bakteriyel Benek Hastalığı
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Yaprak, sap, çiçek ve meyve saplarında kahverengiden siyaha kadar değişen küçük lekeler oluşur.
• İlerleyen dönemlerde yapraklardaki küçük lekelerin birleşmesiyle daha büyük lekeler oluşur.
• Meyvelerde küçük, koyu kahverengi, yüzeysel kabarcıklar şeklinde lekeler görülür.
Bakteriyel Hastalıklar Üzerinde TerraBora Etkisi !
• TerraBora su ile birleştiğinde; eşsiz miktarda orto silisilik (H4SiO4) ve monosilisilik asit (Si(OH)4) üretir.
• TerraBora içeriğindeki silisyumun, pektin ve kalsiyum iyonları ile birleşerek silika-selüloz tabakası oluşturması bu
yara ve siğillerin kapanmasını sağlar. Kapanan yara ve siğillerde zararlı bakterilerin yaşam döngüsü sonlanır.
Bitki hastalıkları tarımsal üretime sekte vuran en önemli etkenlerden biridir. Bunun sonucu olarak ürün verimi ve kalitesinde
gözle görülür bir azalma olur.
TerraBora içeriğindeki amorf silika,
• Hastalıklara karşı bitkinin hücre duvarının yapısına katılarak koruyucu bir bariyer oluşturur, bu özelliği sayesinde bitkide
ürün veriminde ve kalitesinde ki kayıpları engeller.
• Birçok bitki türünde büyüme ve üremeye doğrudan etkidir.
• Bitkiyi çevresel etkenlerin risklerine karşı korur.
• Kutikülanın yapısına katılarak yaprak için gerekli olan K, P, Ca gibi besin elementlerinin hücre içine alınmasını kolaylaştırır.
• İletim demetlerinin yapısına katılarak yaprak için gerekli elementlerin daha düzenli taşınmasını sağlar.
• Toprakta ağır metallerin toksik etkisini hafifletir.
Fungal Hastalıklar ve Terrabora etkisi
Domates Erken Yaprak Yanıklığı
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Bu hastalığa bitkilerin her devresinde rastlanır. Erken devrelerde fidelerde kök çürüklüğü veya kök boğazı yanıklığı yapar. İlk
belirtiler yaşlı yapraklarda görülür.
• Yaprak, sap ve meyvede gayri muntazam küçük kahverengi lekeler halinde başlar. Lekeler iç içe daireler şeklinde 1–2 cm
büyürler.
• Çiçek ve meyve sapları hastalığa yakalanırsalar dökülürler, meyvelerde genellikle sapın tutunduğu kısımda koyu renkli çökük,
çoğu zamanda sınırlanmış lekeler oluşur.
Domates Mildiyösü
Zarar Şekli ve Belirtileri
• İlk belirtiler yaprak ve gövdede üstten bakıldığında soluk yeşil renkte büyük, daha sonra esmerleşen sınırları belirsiz
lekelerdir.
• Rutubetli havalarda yaprağın altına bakıldığında grimsi renkte, ince tüylü bir misel tabakası meydana geldiği görülür.
• Meyvede ise sapa bağlı kısma yakın küçük, gri kahverenginde lekeler meydana gelir. Bu lekeler süratle büyüyerek kesin
hudutları belli olmayan kahverengi benekli çürüklük halini alır.
Domates Yaprak Küfü
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Domates yaprakları üzerinde önce sarı renkli lekeler oluşur.
• Daha sonra bu lekelerin alt kısmına rastlayan yerde zeytin renginde veya kahverengimsi bir küf meydana gelir.
• Hastalık kısa zamanda bütün yaprakları kaplar ve bitkiyi kurutur.
Domateste Külleme
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Konukçuların yapraklarında önce yuvarlakça ayrı ayrı lekecikler görülür.
• Daha sonra bu lekecikler birleşerek bütün yaprak sapını, yaprak ayasını, gövdeyi kaplar.
• Hastalığın biraz daha ilerlemesi ile yapraklar pörsür, aşağıya doğru sarkar.
• Mevsim ilerledikçe lekelerin rengi beyazdan kül rengine döner.
Domateste Kurşuni Küf
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Hastalık gövde ve meyvelerde zarar meydana getirir.
• Lekeler önceleri toplu iğne başı büyüklüğünde olup bitkinin iç kısmında gelişerek genişler ve dokulara yayılırlar.
• • Bitki dokusu çatlar ve konukçunun su kaybına neden olur.
Fungal Hastalıklar Üzerinde TerraBora Etkisi!
TerraBora su ile birleştiğinde; eşsiz miktarda orto silisilik (H4SiO4) ve monosilisilik asit (Si(OH)4) üretir.
• Bu sayede; bitkilerin meyve ve yapraklarında silisyum, pektin ve kalsiyum iyonlarıyla birleşerek silika-selüloz tabakası
oluşturmak suretiyle epidermal bitki dokularında polimerize olurlar. Bu silika katmanı kutiküla ile hücre duvarı arasında
yer alır ve bir koruyucu bariyer gibi zararlıların hücre içine nüfuz etmesini engeller.
• Bitki için hayati öneme sahip plasma membranlarının fonksiyonu artırır, strüktürel yapısına katılarak hemeostaziyi sağlar.
Silisyum aynı zamanda epidermal hücrelerin hücre duvarlarındaki organik bileşiklerle kompleksler oluşturarak; funguslar
tarafından salgılanan enzimler ile hücre duvarlarının parçalanmaya karşı direncini de artırır.
• TerraBora içeriğindeki silisyumun diğer bir koruyucu özelliği ise abiyotik stres azaltması bu fiziksel olarak bitkiyi
dış streslere karşı koruyucu bir duvar oluşturmasıdır. Bu dış stresler nelerdir; sıcaklık, kuraklık, düşük ve yüksek
sıcaklık, ultra viyole(mor ötesi), konakçılar gibi fiziksel ve ağır metal ve tuzluluk(salinity) gibi kimyasal
etmenlerdir.
Kuraklık stresine karşı bitki, iç yapısındaki kütikilanın alt yüzeyinde silika birikmesi sonucu terleme ile olan su
kaybına karşı bir önlem alır ve yaprak yüzeyini artırarak koruma sağlar. Yüksek güneş tahribatına ve yüksek
sıcaklıklara karşı silika yapının sunduğu ve fiziksel özelliklerinden biri olan termal ve pasif soğutma mekanizması
sayesinde koruma sağlar. Silisik asidin suda çözünmüş hali tuzluluk ve metal iyonlarına karşı (Zn,Al,Mn,Cd) bitkinin
toleransını artırır ve diğer yandan enzimatik ve enzimatik olmayan aktivitelerin artmasına olanak sağlarken diğer
yandan lipid peroksidasyonunun azalmasını sağlar. Bu enzimatik antioksidanlar super oksit dismutaz, katalaz
enzimatik olmayan oksidant ise askorbattır.
Bitki hastalıkları tarımsal üretime sekte vuran en önemli etkenlerden biridir. Bunun sonucu olarak ürün verimi ve kalitesinde
gözle görülür bir azalma olur.
TerraBora içeriğindeki amorf silika,
• Hastalıklara karşı bitkinin hücre duvarının yapısına katılarak koruyucu bir bariyer oluşturur, bu özelliği sayesinde bitkide
ürün veriminde ve kalitesinde ki kayıpları engeller.
• Birçok bitki türünde büyüme ve üremeye doğrudan etkidir.
• Bitkiyi çevresel etkenlerin risklerine karşı korur.
• Kutikülanın yapısına katılarak yaprak için gerekli olan K, P, Ca gibi besin elementlerinin hücre içine alınmasını
kolaylaştırır.
• İletim demetlerinin yapısına katılarak yaprak için gerekli elementlerin daha düzenli taşınmasını sağlar.
• Toprakta ağır metallerin toksik etkisini hafifletir.
Zararlılar ve Terrabora Etkisi
Domates Güvesi (Tuta absoluta)
Zarar Şekli ve Belirtileri
• Yaprakta ve meyvede açılan galerilerde zararlının siyah renkteki pislikleri dikkat çekicidir. Larvanın meyvede açtığı galerilerin
görüntüsü düzensizdir, galeriler meyvenin her tarafında görülebilir.
• Domates meyvesinin her döneminde zarar yapabilir. Meyvede açılan galerilere mikroorganizmaların yerleşmesiyle çürümeler
meydana gelir.
Zararlılar Üzerinde TerraBora Etkisi!
Hastalık yapıcı zararlılar, bitkinin yaprak yüzeyini (kutiküla, hücre duvarı) delerek hücre zarının içine nüfuz etmesi
sonucu zarar oluşturur. TerraBora su ile birleştiğinde; eşssiz miktarda orto silisilik (H4SiO4) ve monosilisilik asit
(Si(OH)4) üretir.
• Bu sayede; bitkilerin sap veya yapraklarında silisyum, pektin ve kalsiyum iyonlarıyla birleşerek silika-selüloz
tabakası oluşturmak suretiyle epidermal bitki dokularında polimerize olurlar. Bu silika katmanı kutiküla ile hücre
duvarı arasında yer alır ve bir koruyucu bariyer gibi zararlıların hücre içine nüfuz etmesini engeller.